Türkiye'de dut üretiminin en yoğun yapıldığı yerlerden Çemişgezek ilçesinde, pekmez kazanları kaynamaya başladı. Organik dutlardan yapılan bu pekmez adeta her derde deva. Vücuda girdiği anda kana karışan ve hastalıklara karşı bağışıklığı güçlendiren dut pekmezi, odun ateşinde saatlerce kaynatılarak hazırlanıyor.
Çemişgezek ilçe merkezi ve köylerinde, dut ağaçlarından elde edilen dutlar pekmeze dönüşüyor. Uzun uğraş gerektiren pekmez üretimi, üreticilerin aile ekonomisine de önemli ölçüde katkı sunuyor.
Çemişgezek ilçesi genelinde, tahmini olarak yaklaşık 100 ton üretilen pekmez, kalitesi bakımından yoğun talep görüyor ve pazar sorunu yaşamıyor. Birçok hastalığa şifa olduğu bilinen pekmez, odun ateşinde saatlerce kaynatıldıktan sonra güneş ısısında günlerce olgunlaşması sağlanıyor.
Organik dutlardan, hijyenik şartlarda pekmez ürettiklerini aktaran Eylem Yıldız, "Çemişgezek'te yaşıyorum. Çemişgezek'teki insanların en büyük geçim kaynaklarından biri dut ve pekmezdir. Dut artık dünyada tescillenmiş bir marka olarak Çemişgezek'te üretilmektedir. Ulukale köyümüzde üretilmektedir. Yazın dutlarımızı silkeleriz.
Altına savanlarımızı sereriz. Sonra getirip büyük kazanlarda dutlarımızı kaynatıyoruz. Kaynattıktan sonra özel onlar için taşlarımız var. Taşlar üzerinde torbalara koyuyoruz ve orada süzülmesini bekledikten sonra kovalarla alıp kazanlarda tekrardan kaynatıyoruz. Sonra bunu damlarda, tepsiler de yayıp güneşte 2-3 gün beklettikten sonran şıranın pekmez haline gelmesini bekliyoruz.
Güneşte birkaç gün bekledikten sonra artık sofralarımızda hazır, yenecek hale geliyor. Pekmezimizi organik dutumuzla, tamamen doğal yöntemlerle yapıyoruz. Hijyenik olmasına çok dikkat ediyoruz. Çemişgezek ilçemizin her tarafı adeta dut bahçesi. Çok uzun yıllardır bulunan dut ağaçlarımız var.
Pekmez yapımı çok zor ve çok meşakkatli bir süreçten geçiyor. Yaptığımız pekmezlerin bir kısmını evimize ayırıyoruz, bir kısmını ise satıyoruz. Çemişgezek ilçemizde tahmini olarak 100 ton pekmez üretildiğini biliyoruz. Pekmezimiz her derde deva’’ dedi.
Ürettikleri pekmezlerin birçok hastalığa şifa olduğunu bildiklerini aktaran Zafer Abay, "Organik dutumuzla hijyenik şartlarda yaptığımız pekmezlerimiz, ağız yaralarına ve kansızlığa iyi geldiği, çocukların gelişimine katkı sağladığı, bağışıklık sistemini güçlendirdiği, ağız ve boğaz enfeksiyonlarına iyi geldiği ve sindirim sistemini güçlendirdiği, pekmezimizin tam bir enerji deposu olduğu söylenmektedir. İlçemizde tahminen 1000 yaşına kadar dut ağaçlarımız bulunmaktadır. Tamamı organiktir" diye konuştu.
Dut pekmezi, özellikle polifenoller ve flavonoidler gibi antioksidan bileşikler açısından zengindir
Bu bileşikler vücuttaki serbest radikallerle savaşarak hücresel hasarı önleyebilir ve genel sağlık üzerinde olumlu etkiler yapabilir.
Dut pekmezi demir minerali açısından zengindir.
Demir, vücutta kırmızı kan hücrelerinin üretimi için önemlidir ve enerji seviyelerinin korunmasına yardımcı olabilir.
Dut pekmezi, kalsiyum ve potasyum gibi mineraller açısından da zengindir.
Kalsiyum kemik sağlığı için gereklidir, potasyum ise kas fonksiyonları ve vücut sıvı dengesinin korunmasında rol oynar.
Dut pekmezi lif açısından zengindir, bu da sindirim sistemi sağlığını destekler.
Lif, sindirim sürecini düzenler ve sindirim sistemi rahatsızlıklarını önlemeye yardımcı olabilir.
İçerdiği doğal şekerler sayesinde dut pekmezi enerji verici bir özellik taşır. Sporcular veya yoğun fiziksel aktivite yapan kişiler için doğal bir enerji kaynağı olabilir.
Dut pekmezi, içerdiği vitaminler ve minerallerle bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olabilir.
Özellikle C vitamini içeriği sayesinde vücut direncini artırabilir.
Bazı araştırmalar, dut pekmezinin kolesterol seviyelerini düşürebileceğini göstermektedir. Bu etkiyi sağlayan bileşiklerin varlığı, kalp sağlığını olumlu yönde etkileyebilir.
Dut pekmezi genellikle doğal ve sağlıklı bir tatlandırıcı olarak da kullanılabilir. Ancak tüketilirken miktarı önemlidir, çünkü doğal şeker içeriği nedeniyle aşırı tüketim kan şekerini olumsuz etkileyebilir.